Vrelo, god. I, br. 2. 2021.
Tražeći nekropolu stećaka iznad Ilovica (koju nismo našli) put nas je doveo do aktivnog pravoslavnog groblja.
Jasminko Mulaomerović, Mirnes Hasanspahić
Tu smo zabilježili jednu staru krstaču koja po stilskim karakteristikama pripada onima iz posljednjih godina XV. stoljeća. Njena sadašnja orijentacija je a=82o što odgovara orijentaciji E-W. … Spomenik nema nikakvih vidljivih ukrasa, a duboko je ukupan u zemlju (do horizontalnih krakova).
Drugi je spomenik iz relativno novijeg vremena, iz 1879. godine, podignut Janji Simanič, supruga Rade.
Tekst je ispisan ćirilicom u pet redova kako su to dozvoljavale površine horizontalnih krakova i donjeg dijela krsta:
OVDI.POČIVA
JANJA.RADE.SI
MANIČA.SUPR
UGA
1879
Ono što je zanimljivo jeste da je pisar (ili kamenorezac) upotrebio latinično slovo „I“, a ime Janja je napisano korištenjem dva slova „JA“ iz ruske azbuke. Možemo samo pretpostaviti da je upotreba ruskog slova „JA“ nastala pod uticajem crkvenih liturgijskih knjiga. To potvrđuje i upotreba slova „č“ umjesto slova „ć“ u prezimenu Simanić.
Nalaz krstače u ovom groblju upućuje na potrebu detaljnijeg pregledanja savremenih grobalja. Ni Ljubica Mladenović, a onda ni Šefik Bešlagić (1967,1971) nisu zapazili ovaj spomenik koji je sigurno srednjovjekovne provenijencije, jednako kao ni nekoliko stećaka u savremenom pravoslavnom groblju u samom opštinskom središtu.
Literatura
Bešlagić Š., 1967. Trnovo : Srednjovjekovni nadgrobni spomenici. Naše starine XI: 101-135.
Bešlagić Š., 1971. Stećci : Kataloško-topografski pregled. Sarajevo: “Veselin Masleša”, 497 str.
Stara krstača
JANJA
Spomenik iz 1879. godine
Rusko štampano i pisano slovo „ja“
Ilovice, pogled na dolinu rijeke Željeznice
Ilovice pravoslavno groblje